Wczesna edukacja może przerwać cykl ubóstwa

Jak radzą sobie w dorosłym życiu dzieci pochodzące z ubogich rodzin, które ponad 50 lat temu uczestniczyły w słynnym projekcie Perry Preschool? Znany naukowiec, noblista James Heckman przeanalizował krótkofalowy i długofalowy wpływ wysokiej jakości edukacji wczesnodziecięcej na rozwój i osiągnięcia dzieci. Najnowsze wyniki wskazują na pozytywne skutki wartościowych doświadczeń we wczesnym dzieciństwie uczestników projektu na ich późniejsze osiągnięcia, a także losy ich rodzin. Dostarczają także więcej informacji na temat mechanizmów leżących u podstaw tego pozytywnego wpływu.

Image by Sergio Pavlishko from Pixabay

Trzy ważne wnioski z badania Perry Preschool

1. Wysokiej jakości edukacja wczesnodziecięca ma pozytywny wpływ na dalsze życie dzieci

Program Perry Preschool został pierwotnie opracowany jako badanie naukowe, które realizowano wśród ubogich rodzin mieszkających w obszarach miejskich w Stanach Zjednoczonych (USA). Części spośród rodzin uwzględnionych w badaniu zapewniono dostęp do wysokiej jakości edukacji dla dzieci 3- i 4-letnich oraz pomoc specjalistów, którzy wspierali dorosłych w kształtowaniu szeroko rozumianego wartościowego środowiska rozwoju dla dzieci. Pierwotnym celem projektu było podniesienie IQ dzieci, aby poprawić ich rozwój poznawczy i osiągnięcia szkolne. Chociaż program nie zdołał trwale podnieść IQ uczestników, wpływ na ich inne osiągnięcia okazał się być silny i trwały. Dzieci biorące w nim udział miały większe szanse na zatrudnienie, lepsze wyniki zdrowotne i rzadziej uczestniczyły w działalności przestępczej, szczególnie z użyciem przemocy. Wyniki te są spójne w całym okresie życia uczestników i są widoczne nawet u osób w wieku 55 lat. Badacze podkreślają również, że uczestnicy programu Perry’ego doświadczyli bardziej pozytywnego środowiska domowego i nawiązali bliższą relację z rodzicami w dzieciństwie w porównaniu z grupą kontrolną, czyli wśród rodzin w podobnej sytuacji życiowej, które nie zostały objęte wsparciem.

2. Program Perry’ego miał również wpływ na rodziny dzieci

Program wpłynął także pozytywnie na dzieci, które były obecne w rodzinie w czasie jego realizacji, ale same nie były nim objęte. Rodzeństwo uczestników programu wykazywało większe prawdopodobieństwo ukończenia szkoły średniej i podjęcia pracy oraz mniejsze prawdopodobieństwo aresztowania lub uzależnienia. W przypadku rodzeństwa płci męskiej skutki te okazały się być silniejsze.

Udział w programie miał też korzystny wpływ na rodziny, które zakładali jego uczestnicy, kiedy dorośli.

• 67% dzieci osób objętych programem, ukończyło szkołę średnią, w porównaniu z 40% dzieci uczestników grupy kontrolnej;
• dzieci uczestników programu były mniej narażone na zawieszenie w szkole, uzależnienia i konflikt z prawem, dotyczyło to 40% dzieci uczestników, w porównaniu z 60% dzieci z rodzin nieuczestniczących;
• dzieci uczestników wykazały również wyższy poziom zatrudnienia w pełnym wymiarze godzin (59%) w porównaniu z dziećmi uczestników grupy kontrolnej (42%); największe skutki dotyczyły chłopców, a w szczególności synów mężczyzn, którzy jako chłopcy byli objęci programem.

3. Kontekst rodzinny ma większe znaczenie niż sąsiedztwo

Zarówno grupa kontrolna, jak i uczestnicy programu Perry’ego dorastali w ubogich warunkach, na obszarach, których mieszkańcy są często narażeni na marginalizację społeczną. A jednak dorosłym uczestnikom programu Perry’ego, którym jako małym dzieciom zapewniono wysokiej jakości doświadczenia rozwojowe, udało się stworzyć bardziej stabilne domy rodzinne. Średnio ich dzieci miały aż 3 razy większe szanse na dorastanie w pełnych rodzinach.

Wyniki badania jednoznacznie wskazują, że edukacja wczesnodziecięca ma wpływ na całe życie człowieka oraz jego/jej rodziny!

Źródło:
Perry Preschool: Intergenerational Effects Toolkit

Wpis został przygotowany na podstawie tekstu Pauline Slot Early Childhood Education can break the cycle of poverty new evidence on the perry preschool experiment reveals positive impact on entire families

Olga Wysłowska

Była nauczycielka wychowania przedszkolnego i wczesnoszkolnego, obecnie pracuje na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego. Jej zainteresowania badawcze dotyczą: aspektów jakości instytucjonalnych form opieki, wychowania i edukacji dzieci (żłobków, klubów dziecięcych, punktów dziennego opiekuna) oraz procesów doskonalenia zawodowego wychowawców małego dziecka.