To, jak organizowany jest pobyt dziecka w żłobku, w znacznej mierze zależy od tradycji i kultury danego społeczeństwa. Stąd wychowawcom w danym kraju może być trudno wpaść” na nowe rozwiązania w tym obszarze. Dotyczy to również procesu adaptacji. Szukając inspiracji do tego jak usprawnić ten proces warto więc sięgać do doświadczeń wychowawców nie tylko w kraju, ale też poza jego granicami.

Poniżej znajdziecie cztery charakterystyczne cechy procesu adaptacji w portugalskim żłobku Obra Social Paulo VI w Lizbonie. Placówka ta ma długą tradycję i cieszy się ogromnym uznaniem lokalnej społeczności. Być może stosowane w niej praktyki staną się inspiracją dla rodzimych wychowawców.

Organizacja procesu adaptacji

Proces adaptacji każdego dziecka jest uzależniony od jego indywidualnych potrzeb. Może trwać od kilku dni do nawet dwóch, trzech tygodni. W kolejnych dniach adaptacji rodzice oraz kadra decydują o tym, jak długo dziecko będzie w placówce oraz jaką część tego czasu spędzi bez rodzica. Z dnia na dzień czas ten jest wydłużany. Kiedy dziecko zaczyna przebywać w placówce samodzielnie, wychowawcy zwracają rodzicom szczególną uwagę, żeby konkretnie i precyzyjnie mówili mu, kiedy je odbiorą, na przykład po danym wydarzeniu (zabawie w ogrodzie, leżakowaniu itp.) czy po określonym posiłku. Wychowawcy uczą również rodziców, że ich zachowanie w czasie rozstawania się z dzieckiem ma szczególne znaczenie dla jego poczucia komfortu i bezpieczeństwa w placówce. Sugerują, żeby uważali na swoje zachowanie i nie zarażali” dzieci swoim niepokojem czy smutkiem związanym z rozstaniem; żeby żegnali się z uśmiechem, pewnie i bez zbędnego przedłużania pożegnania wychodzili z sali.

Główny opiekun dziecka

W pierwszym okresie pobytu w placówce dziecko nawiązuje bliższą relację z jednym, wybranym w gronie kadry opiekunem. Dziecko przyzwyczaja się do niego w obecności rodzica. Ma to mu ułatwić płynne przejście ze środowiska rodzinnego do instytucjonalnego. Ponadto praktyka ta ma zapewnić poczucie komfortu i bezpieczeństwa rodzicom, w okresie adaptacji mają bowiem możliwość bliższego poznania wychowawcy, który będzie utrzymywał codzienny kontakt z ich dzieckiem, a także będzie odpowiedzialny za współpracę i komunikację z nimi. W celu uniknięcia nieporozumień, w placówce o rozwoju dziecka, ale też kwestiach organizacyjnych z jego rodzicami rozmawia jedynie główny opiekun. To jemu swoje spostrzeżenia dotyczące dziecka przekazują inni wychowawcy w grupie, a ten przekazuje je rodzicom.

Udział rodziców

Aktywny udział rodziców w procesie adaptacji jest postrzegany jako kluczowy dla jej powodzenia. W tym okresie szczególnie intensywnie współpracują oni z głównym opiekunem dziecka. Jest to bowiem czas, w którym nie tylko dziecko adaptuje się do placówki, ale też bliżej poznają się dorośli, którzy w kolejnych latach będą się wzajemnie wspierać w opiece, wychowaniu i edukacji dziecka. W pierwszych dniach adaptacji rodzic jest razem z dzieckiem w sali. Bawi się z nim i zajmuje (np. zmienia pieluszkę, karmi), tak jak ma to miejsce w domu. Główny opiekun obserwuje w tym czasie dziecko i uczy się, jak reaguje ono na różne sytuacje oraz poznaje jego przyzwyczajenia.

Ważne przedmioty

Rodzice są proszeni o przyniesienie do placówki przedmiotu, który dziecko szczególnie lubi, i które daje mu poczucie komfortu i bezpieczeństwa np. misia lub kocyk. Przedmiot ten nazywany jest przedmiotem przejścia” i towarzyszy dziecku tak długo (czasami przez wszystkie lata pobytu w placówce), jak długo dziecko tego potrzebuje. Ponadto, w portugalskich żłobkach na jednej ze ścian są umieszczane zdjęcia rodziców, rodzin i bliskich dzieci, co ma wspierać budowanie wspólnoty” obu środowisk rozwoju dziecka.

Więcej o adaptacji przeczytacie we wpisach Moniki Rościszewskiej-Woźniak, np. Zaufanie i powierzenie – filary dobrej adaptacji. Wskazówki dla wychowawców i rodziców.

Do przedyskutowania w gronie wychowawców:

Jak w waszych placówkach organizowana jest adaptacja?
Co robicie, żeby nawiązać z dziećmi i ich rodzicami bliskie relacje w okresie adaptacji?

Źródło:

Wysłowska. O., Pacholczyk-Sanfilippo. M., Lubomirska. K., (2020). Żłobki w wybranych krajach europejskich. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.

Adaptacja do żłobka po portugalsku

Była nauczycielka wychowania przedszkolnego i wczesnoszkolnego, obecnie pracuje na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego. Jej zainteresowania badawcze dotyczą: aspektów jakości instytucjonalnych form opieki, wychowania i edukacji dzieci (żłobków, klubów dziecięcych, punktów dziennego opiekuna) oraz procesów doskonalenia zawodowego wychowawców małego dziecka.

Komentarz do “Adaptacja do żłobka po portugalsku

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *