To pierwszy dzień praktyk Agnieszki. Szybko obserwuje salę. Gdzie jestem potrzebna? Jest wszędzie i
nigdzie; chodzi– nie, biega– z jednego kąta w drugi. Chce przez cały czas zapewnić wszystkim
dzieciom jak najwięcej potrzebnej uwagi… Jednak czy to możliwe? I co ważniejsze: czy jest konieczne?
Usiądź lub zostaw je w spokoju
Badania Elly Singer i Mehrnaz Tajik (2014), dotyczące wpływu zachowania wychowawcy na zaangażowanie małych dzieci w zabawę w przedszkolach i żłobkach, pokazują, że jest ono większe w dwóch sytuacjach.
- Małe dzieci są bardziej zaangażowane, gdy nauczyciel spokojnie dołącza do dzieci na dłuższy czas
- Gdy mała grupa dzieci bawi się razem w pewnym oddaleniu od nauczyciela i bez jego ingerencji
Zbyt intensywne chodzenie wychowawcy po sali sprawia, że dzieci są bardziej pobudzone. W rezultacie mniej angażują się w zabawę i szybciej zaczynają szukać innego zajęcia. Krótki, szybki kontakt również ma negatywny wpływ na bawiące się razem dzieci, ponieważ, choć często z dobrym zamiarem, jest jednostronny. Wychowawca powie coś dziecku i natychmiast odchodzi. Rzadko jest to prawdziwa interakcja z dzieckiem.
Dlaczego jednak prawdziwy kontakt i dwustronna interakcja są tak ważne z punktu widzenia większego zaangażowania dzieci w zabawę?
Potrzeba bezpieczeństwa emocjonalnego
Dla małych dzieci, zarówno w żłobku, jak i w przedszkolu, bezpieczeństwo emocjonalne to ważny warunek pełnego zaangażowania w zabawę. Jeśli dziecko czuje się bezpiecznie z opiekunem, będzie chciało coś odkrywać i się bawić.
Regularny kontakt wzrokowy dziecka z wychowawcą jest bardzo ważny: Czy nadal tu jest? Czy wciąż mnie widzi? W końcu dzieci szukają akceptacji dla tego, co robią. Jeśli opiekun za dużo chodzi po sali, szansa dziecka na regularny kontakt wzrokowy i utwierdzenie się, że to co robi jest ważne – jest mniejsza. Dlatego prawdziwy kontakt i dwustronna interakcja są niezbędne, aby stymulować zabawę małych dzieci i zwiększać ich zaangażowanie. W ten sposób dzieci czują się bezpiecznie. Co więcej, mają wtedy więcej możliwości głębokiego zaangażowania się w zabawę.
Najlepsza praktyczna wskazówka?
Stań (lub usiądź!) aby spokojnie przyglądać się temu, co robią dzieci w twojej grupie i staraj się nie przemieszczać za dużo: znajdź czas na rozmowę i upewnij się, że maluchy wiedzą, że je widzisz, słyszysz i czujesz… W ten sposób zrobisz pierwszy krok w kierunku zwiększenia zaangażowania dzieci w zabawę. A co jeśli dzieci są zajęte zabawą? To świetnie, po prostu pozwól im się bawić!
Spróbuj zastosować się do tych wskazówek i daj nam znać, jakie są twoje doświadczenia: jak reagują dzieci? Jaki ma to wpływ na zaangażowanie maluchów w twojej grupie?
Ten wpis został zamieszczony na blogu europejskim przez Liesl Veulemans (UCLL, Belgia) i przetłumaczony z języka angielskiego na polski przez Paulinę Marchlik.
Źródła:
- Tajik, M., & Singer, E. (2018). Collaborative research between academics and practitioners to enhance play engagement in the free play of two-and three-year olds. EarlyYears, 1–15.
- Singer, E., Nederend, M., Penninx, L., Tajik, M., & Boom, J. (2014). The teacher’s role in supporting young children’s level of play engagement. Early Child Development and Care, 184(8), 1233–1249.
- Singer, E. & Tajik, M. (2014). De invloed van je eigen gedrag. Verhogen van de spelbetrokkenheid.De wereld van het jonge kind. November 2014, 4–7.