Książki mają supermoc – czyli dlaczego warto czytać z małymi dziećmi

Coraz bliżej święta! A jak święta, to nie wiem jak u Was, ale u nas, w redakcji Czymskorupki zastanawiamy się po jakie książeczki świąteczne sięgnąć w tym roku. Wprost nie wyobrażamy sobie tego szczególnego czasu bez pięknych książek dla dzieci!

Dlaczego warto czytać z małymi dziećmi?

Choćby dlatego, że czytanie wspiera rozwój mowy dziecka – dzięki wspólnemu czytaniu z dorosłym, dzieci poszerzają zakres słownictwa [1]. Należy jednak pamiętać, że doświadczenia czytelnicze od lat najmłodszych to coś więcej niż tylko czytanie tekstu. Zapewniają dziecku  kontakt ze światem bohaterów, którzy zapraszają je do siebie poprzez ilustracje. To tworzenie wspólnie z czytelnikami historii, zastanawianie się nad ich treściami, zadawanie pytań o bohaterów książki. Więcej o tym jak czytać z maluchami  przeczytacie w naszym wywiadzie z Katarzyną Domańską, specjalistką z obszaru literatury dla dzieci.

Wartość wspólnego czytania z dziećmi od najmłodszych lat potwierdzają także naukowcy. Badania nad wpływem czytania i kontaktu z książką obejmujące osoby w wieku od dzieciństwa do dorosłości [2] wykazały pozytywny związek między czytaniem najmłodszym dzieciom przez ich opiekunów a późniejszymi umiejętnościami czytania, rozwojem językowym jak również rozwojem poznawczym dziecka. Dzieci, które częściej mają kontakt z książką we wczesnym wieku, idą do szkoły z większym zasobem słownictwa i bardziej zaawansowanymi kompetencjami  poznawczymi.

Książki w wersji papierowej czy czytniki

Czy wiedzieliście, że ważne jest nie tylko co czytamy, ale też po jaki format tekstu czytamy? Sprawdzili to naukowcy z Uniwersytetu w Michigan [3]. Przeprowadzili badanie, w którym 37 rodziców miało za zadanie czytać razem ze swoimi dziećmi (w wieku od drugiego do trzeciego roku życia) teksty w trzech różnych formatach: tradycyjnym formacie książkowym, formacie czytnika (bez dzwonków i gwizdków) oraz na tablecie, w ramach którego dostępne były animacje i efekty dźwiękowe. Wyniki pokazały, że wszystkie trzy „nośniki” mają różny wpływ na doświadczenie czytelnicze dziecka.

Wspólne czytanie drukowanych książek częściej prowadziło do wchodzenia rodziców i małych dzieci w dialog na temat tego, co oglądali na kartkach książki. Można stwierdzić, że doświadczenie czytania książki w formie papierowej było bogatsze. Tablet natomiast, który miał dodatkowe funkcje (dźwięki, przesuwanie kart przez dotknięcie ekranu) utrudniał rodzicom i dzieciom angażowanie się w historię.

Co czytać w te święta?

Książki dla najmłodszych dzieci nie muszą być wcale bardzo krótkie, albo tylko ilustrowane (chociaż oczywiście mogą takie być). Ważne, aby czytanie książek wspólnie z dziećmi było twórczym i inspirującym doświadczeniem. Warto zastanowić się nie tylko nad samą treścią ale również estetyką wybieranych książek. W tym roku postanowiłam zapytać naszą ekspertkę od literatury dziecięcej, Kasię Domańską – wykładowczynię Uniwersytetu Warszawskiego oraz Szkoły Mistrzów Pióra Collegium Civitas zajęć z zakresu literatury dziecięcej, członkinię zarządu Polskiej Sekcji IBBY (International Board on Books for Young People), oraz sekretarza redakcji i kierownika działu promocji w Wydawnictwie Dwie Siostry – w jakie pozycje książkowe warto zaopatrzyć się w te święta myśląc o najmłodszych. Poleciła mi kilka świątecznych książek, które i ja Wam polecam!

„Idą święta! O Bożym Narodzeniu, Mikołaju i tradycjach świątecznych na świecie” Monika Utnik-Strugała, Wydawnictwo Nasza Księgarnia

“O kolędach. Gawęda” Emilia Kiereś, Marianna Oklejak, Wydawnictwo Kropka

“Milion miliardów Świętych Mikołajów” Hiroko Motai, Wydawnictwo Dwie Siostry

“Prezent gwiazdkowy dla Korneliusza Klopsa” John Burningham, Wydawnictwo Dwie Siostry

Źródła:

[1] The Magic of Reading Aloud to Babies | Psychology Today

[2] Mol, S.E. and A.G. Bus (2011). To Read or Not to Read: A Meta-Analysis of Print Exposure From Infancy to Early Adulthood, Psychological Bulletin, 137, 267–296.

[3] Munzer TG, Miller AL, Weeks HM, et al. (2019). Differences in Parent-Toddler Interactions With Electronic Versus Print Books. Pediatrics; 143(4).

Kamila Wichrowska

Doktor nauk społecznych w zakresie pedagogiki. Obecnie wykładowca akademicki na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego. Zainteresowania zawodowe to metodyka nauczania języka angielskiego oraz opieka, wychowanie i nauczanie małych dzieci. Prywatnie lubi gotować, czytać kryminały i chodzić na spacery ze swoimi psami – Luną i Zojką.